Met rokende buren loopt de ruzie snel op

Bij Clean Air Nederland komen veel klachten binnen over rookoverlast door buren. Daarom heeft de organisatie voor niet-rokers een meldpunt in het leven geroepen en bereidt ze proefprocessen voor.

Het aantal meldingen van rookoverlast van buren stijgt dusdanig dat de belangenorganisatie voor niet-rokers, Clean Air Nederland, hiervoor een meldpunt opent. Voorzitter Tom Voeten spreekt van een duidelijk oplopende trend. Afhankelijk van het seizoen komen er bij de organisatie tientallen e-mails en telefoontjes per week binnen over opdringerige sigarettenrook en stank.

Ook woningcorporaties krijgen daar klachten over, maar een deel van de meldingen blijft volgens Voeten onder de radar omdat ze worden geregistreerd als burenruzie. "En ja, het kan flink escaleren. Sommige niet-rokers verhuizen zelfs, na jarenlange ruzie en ergernissen."

Het gaat bijvoorbeeld om roken in tuinen die mensen delen of die naast elkaar liggen, of rook van buren die door een openstaand raam binnenkomt.

De helft van de meldingen zijn afkomstig van senioren, veelal uit zwakke wijken in grote steden, waar vaak stevig wordt gerookt en mensen dicht op elkaar wonen. Behalve de dagelijkse stank wijzen de klagers op de gezondheidsrisico's als gevolg van meeroken, zegt Voeten. "Niet zelden is er sprake van astma, COPD of allergieën, die door de rook kunnen verergeren."

Om het probleem helderder in beeld te krijgen, heeft Clean Air Nederland een meldpunt geopend - ook voor andere klachten, overtredingen en ideeën. "Sinds het rookverbod in 2004 zien we het als een recht om rookvrij te werken, maar voor wonen is dat vreemd genoeg niet het geval."

Voeten is tevens met corporaties in overleg om een substantieel deel van de woningen rookvrij te maken. "Veel corporaties staan daar positief tegenover, omdat het onderhoudskosten bespaart en minder drugsoverlast geeft. Het probleem is alleen dat ze woningzoekenden vanwege de privacy niet mogen registreren als rokers of niet-rokers. Dat hebben we aangekaart bij het ministerie van binnenlandse zaken."

Ook werkt Clean Air Nederland aan proefprocessen om het recht op een rookvrije woonplek af te dwingen. "Juridisch gezien valt de buurman niets te verwijten, omdat die in zijn eigen huis mag doen en laten wat die wilt. Daarom gaan we ook de verhuurder aansprakelijk stellen, want de laatste moet zorgen voor een normale woonplek, zonder stank- en rookoverlast. Tegelijk weten we dat corporaties juridisch met lege handen staan. We hopen dan ook dat de rechter aanstuurt op een nieuwe, wettelijke regeling, die corporaties meer opties biedt."

Een rookvrije woonplek is geen absurde wens, vindt Voeten. "In Noorwegen en de meeste staten in Amerika geldt al een rookverbod in sociale huurwoningen. In Nederland verbieden sommige particuliere verhuurders dat ook, wat scheelt in de schoonmaakkosten. Ook een studentencomplex van woningcorporatie De Key in Amsterdam is volledig rookvrij."

Longarts Wanda de Kanter juicht de plannen van Clean Air Nederland toe, maar twijfelt of de tijd er al rijp voor is. "Het lijkt misschien alsof roken hard op z'n retour is, maar dat is schijn, zeker als je inzoomt op specifieke groepen. Van laagopgeleide mannen, die vooral in de zwakkere wijken wonen, rookt de helft."

De proefprocessen zullen rokers in ieder geval bewust maken van de overlast die ze veroorzaken. "Als roker denk je al snel dat niet-rokers zich aanstellen, zeuren. Ik heb zelf tot mijn 47e gerookt, en ik had geen idee van de stank en overlast die ik verspreidde. Vergelijk het met plassen in een zwembad: ook al doe je dat in een hoekje, iedereen heeft er last van.